Mỹ"Vết sẹo tuổi thơ" hằn trong tâm khảm, ám ảnh David Leon khi cậu trốn đi chơi và bị xâm hại dục tình.
Tối 29/10/1983, David được mẹ đưa đi lễ nhà thờ tại thị trấn Tucson, bang Arizona mà cậu nhỏ nhắn lại bị hấp dẫn vì lễ carnival đang diễn ra gần đó. David nhân lúc mẹ không chú ý đã trốn đi chơi hội.
Đến nửa đêm, người mẹ nhận được máy tính bảng từ nhà thờ nói tìm thấy David trong tình trạng tâm lý bị sốc, xống áo bị lộn trái và rách nát. Thấy nam nhi nói bị gã đại trượng phu lạ mặt bắt cóc và xâm hại, người mẹ đưa đi khám.
Tại bệnh viện, David biểu đạt hung thủ là người da đen, một mắt bị tật. Hắn nhờ David giúp chuyển đồ lên ôtô và hẹn trả công 5 USD. Chờ cậu nhỏ nhắn tới gần, gã đẩy em vào xe, chở đến chỗ vắng xâm hại.
Nhận tin báo, lực lượng chức năng làm mọi thứ đúng quy trình. Họa sĩ vẽ chân dung nghi phạm theo diễn đạt của David. Cảnh sát ghi chép thương tích và giữ lại xống áo. Chưng sĩ dùng bộ kit chuyên dụng để lấy mẫu như tóc và dịch cơ thể của cậu nhỏ xíu. Việc còn lại lúc này là tróc nã tìm thủ phạm.
Rà soát người có đặc điểm gần giống, cảnh sát xác định Larry Youngblood, người có tiền án Cướp của cải từ 10 năm trước, bị tật một mắt, hiện sống trong thành phố Tucson. 9 ngày sau vụ án, cảnh sát tụ tập ảnh của Larry với 5 người khác, tất cả đều bị che đi một bên mắt và đưa cho David nhận dạng.
Sau một hồi quan sát, cậu bé xíu chọn ra Larry.
Bộ ảnh nhận dạng bởi vì cảnh sát lập nên, Larry Youngblood ở góc trên bên phải. Ảnh: PBS.
Dù khẳng định ngủ tại nhà bạn gái tại thời khắc xảy ra vụ án, Larry vẫn bị khởi tố về tội Xâm hại trẻ thơ, Tiến công tình dục và Bắt cóc. Larry và luật sư muốn thẩm định mẫu dịch dính trên quần nạn nhân mà phát hiện cảnh sát đã không lưu trữ tang chứng trong tủ đông, mẫu vật từ đó bị hủy. Lúc này, công nghệ chưa tạo ra nên không thể xét nghiệm ADN với những mẫu vật khác.
Ngay từ đầu, miêu tả của David không trùng khớp hoàn toàn với đặc điểm của bị cáo. Cậu nhỏ nhắn kể ôtô của kẻ bắt cóc có nhì cửa, trong khi xe của Larry là loại có bốn cửa. Thủ phạm được biểu đạt có dải tóc màu bạc, nhưng tại tòa, chuyên gia tạo mẫu tóc làm chứng rằng tóc của Larry chưa bao giờ được nhuộm hoặc bạc màu. David không diễn đạt hung phạm đi khập khiễng, mà một chân của Larry ngắn hơn chân kia. Bên cạnh đó, nạn nhân khẳng định gã con trai bật nhạc đồng quê trong xe, trong khi mọi người quen đều biết Larry không ưa chuyên mục này.
Tuy thế, phiên tòa vẫn xét xử vẫn đi theo hướng có hại cho Larry. Ví dụ, để cho thấy David có thể nhận dạng nhầm, bên gượng nhẹ gọi bác bỏ sĩ mắt đến làm chứng về độ cận thị của cậu bé, mà chưng sĩ giảng giải cho bồi thẩm đoàn rằng mắt của David đủ tốt để được phép tài xế sau này.
Tiếp theo, nhà khoa học do bên cãi gọi đến làm chứng rằng nếu cảnh sát bảo quản xống áo của nạn nhân, xét nghiệm có thể chứng minh tinh trùng dính trên đó không phải của Larry. Nhưng mà khi bị công tố viên hỏi, nhà khoa học này lại thừa nhận xét nghiệm cũng có thể không gỡ tội cho Larry.
Năm 1985, bồi thẩm đoàn ra phán quyết Larry tội ác như kết tội, phạt 10 năm 6 tháng tội phạm.
Trong đơn kháng cáo, luật sư của Larry lập luận việc cảnh sát làm hỏng bằng cớ có thể gỡ tội đã xâm phạm quyền được xét xử đúng quy trình; hơn nữa không có bằng cớ liên hiệp hành vi của Larry với buộc tội tội vạ.
Tòa phúc thẩm bang Arizona đồng ý với lập luận này, xác định dù cảnh sát không có ác nghiệt ý khi không bảo quản tang vật nhưng mà việc hủy án là quan trọng để tránh "phiên tòa bất công". Hai năm sau khi bị kết án sơ thẩm, Larry tạm thời được trả hòa bình vào năm 1986 chờ kết quả kháng cáo.
"Thắng lợi" này của Larry vô cùng ngắn ngủi. Sau khi vụ án được tòa vô thượng liên bang lấy lên xem xét vào năm 1988, 6 trong 9 quan toà tòa vô thượng tán đồng khôi phục bản án với Larry bởi vì nhận định bị cáo không bị xâm phạm quyền được xét xử đúng quy trình có lí. Theo phán quyết, cơ quan công dụng không có bổn phận bảo quản bằng cớ có tính chất "có thể gỡ tội". Quyền của Larry chỉ được coi là bị xâm phạm nếu cảnh sát cố ý hủy vật chứng để ngăn xét nghiệm.
Hình như đó, ba vị thẩm phán có ý kiến phản đối lại cho rằng "Hiến pháp yêu cầu bị cáo phải được xét xử công bằng, không chỉ đơn thuần là sự cố gắng "thiện chí" để đạt được phiên xét xử vô tư". Với nhận định thà để kẻ có tội độc lập còn hơn kết án người vô tội, ba quan toà chung quan điểm "bằng chứng trong vụ án chưa thuyết phục", tài năng Larry được gỡ tội "tương đối cao".
Dù vậy, đây vẫn chỉ là ý kiến thiểu số, bạn dạng án của Larry vẫn được khôi phục.
Sau một lần kháng cáo nữa tại tòa vô thượng bang Arizona mà không thành công, Larry phải xong bạn dạng án 10 năm 6 tháng tù đọng. Khi ra tội phạm, Larry bị lưu tên trong . Năm 1999, ông bị người chơi gái đuổi ra khỏi nhà, 5 tháng sau bị bắt bởi vì không khai báo địa chỉ thế hệ theo yêu cầu của hệ thống quản thúc.
Lúc này, công nghệ ADN đã đạt bước đột nhiên phá. Nhân vụ bắt giữ, luật sư của Larry đòi hỏi xét nghiệm mẫu tinh trùng ít oi còn nguyên vẹn từ 16 năm trước. Kết quả xét nghiệm cho thấy Larry không phải chủ nhân của mẫu tinh trùng lạ. Ngày 9/8/2000, Larry cuối cùng được hủy án và được công nhận là người không có tội.
Nhưng mà nếu Larry vô tội, ai là hung phạm xâm hại David? Trong vòng 16 tháng tiếp theo, vụ án không có lời giải cho tới khi mẫu ADN lạ được nạp vào cơ sở dữ liệu phạm nhân tổ quốc. Kết quả của mẫu trùng khớp với Walter Calvin Cruise, khi ấy đang ngồi phạm nhân tại bang Texas vì tội danh tác động tới cocaine.
Walter có nhị tiền án về xâm hại trẻ nít và bị tật một mắt, giống mô tả của nhân chứng.
Walter Calvin Cruise (trái) và Larry Youngblood. Ảnh: PBS.
Sau khi được di lý tới thị trấn Tucson để bị xét xử vào năm 2002, Walter bị kết án 24 năm tù đọng. Tại tòa, Walter cho biết thường say rượu tới mức không biết gì và "xin lỗi do mọi hành động đã làm thương tổn tới người khác".
Theo The Atlantic, dù ngắn ngủi, lời xin lỗi của hung phạm vẫn ý nghĩa hơn cách cư xử của bang Arizona với Larry. Trước khi được mang mẫu ADN đi xét nghiệm, Larry phải ký giấy từ bỏ quyền khởi kiện công tố viên, phòng cảnh sát, hoặc bộ tư pháp bang để đòi bồi thường oan sai. Kể cả khi ra quyết định hủy án, cơ quan công tố vẫn nhấn mạnh không làm gì sai bởi "đã truy hỏi tố bị cáo dựa trên bằng cớ tốt nhất có sẵn lúc đó".
Tòa vô thượng liên bang cũng chưa bao giờ xin lỗi Larry. Thậm chí, từ khi Larry được thân oan, tòa tối cao vẫn căn cứ phán quyết khi ấy để giải quyết chí ít ba vụ án khác theo hướng hữu dụng cho cơ quan công tố.
Trong giới nghiên cứu quy định, phán quyết tòa tối cao liên bang về sự việc của Larry đã biến thành đối tượng bị chỉ trích. Một bài viết năm 1989 trong Tạp chí khoa học pháp lý Harvard về quyền tự do dân sự đã cho rằng cách phân tách của tòa "không hợp lý về lý thuyết và đã làm suy yếu chế định bảo vệ bị cáo". Ba bài viết khác cũng có nhận định gần giống.
Sau khi tự do, Larry phải ăn xin trong những năm cuối đời trên đường phố Tucson. Năm 2003, ông ta bị bắt bởi vì rút dao bắt nạt dọa nhân viên tiệm ăn nhanh. Tứ năm sau, Larry chết ở tuổi 54 bởi vì sử dụng ma túy quá liều sau thời kì dài sống trong cảnh ngộ vô gia cư nhưng mà chưa bao giờ chiếm được tiền bồi thường.
Nạn nhân David Leon cũng không có cuộc sống êm đẹp. Bị xâm hại từ lúc 10 tuổi, David mang theo vết sẹo tâm lý và biến thành nhân loại bạo lực với nhị tiền án đánh bạn gái. David là người rất nóng nảy, nhường nhịn như "tức giận với cả trái đất", cán bộ quản thúc nhận xét.
Năm 2004, David chết vì bị tàu hỏa đâm và được xác định đã say xỉn khi gặp gỡ nạn.
Quốc Đạt (Theo The Atlantic, Innocence Project)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét